Etxebizitzaren gaia beti da gaurkotasuneko gaia. Biztanleriaren kezka nagusienetarikoa izanagatik ere, ez zaio soluzio egokirik topatzen eta edonoiz da pil-pilean dagoen afera. Horregatik Tokikom eta EITBk elkarrekin burutzen dugun Saretzen ekimenean, datuen bidez etxebizitzaren gaiak gurean uzten duen argazkia aztertu nahi izan dugu. Horretarako, Eustat eta Nastatek bildutako datuak izan ditugu oinarri. Bi erakundeek ez dituzte datuak era berean jasotzen, ordea, eta zaila da Hego Euskal Herriko irakurketa orokorra egitea. Ipar Euskal Herriko daturik ez dugu lortu.
Etxebizitza parkea hazi egin da
21.596 etxebizitza zeuden Goierrin 2023 urtean. 10 urte lehenago, 2013n, 20.787 ziren. Euskal Autonomi Erkidegoa hartzen badugu erreferentziatzat, berriz, hemen ere etxe gehiago daude orain duela 10 urte baino. 1.027.751 ziren 2013n eta, 2023n, 1.081.647 izatera pasa ziren. Goierrin herri gehienetan egin du gora etxebizitza parkeak, baina ez denetan.
Etxebizitza parkea handitu dela esan dugu, eta berdin gertatu da etxebizitza nagusiekin, hau da, ohiko etxebizitzekin. Etxebizitza huts edota bestelako erabilera dutenek behera egin dute, nahiz eta orokorrean etxebizitza kopurua handitu den.
Alokairua, goranzko joeran
Eta, etxebizitza nagusi horietan, nola bizi dira familiak? Gehiengoa jabetzako etxeetan bizi bada ere, alokairuak gora egin du herri guztietan. Baita Gipuzkoan eta Hego Euskal Herrian ere. EAEn 3 puntu hazi da alokairuan bizi den familia kopurua. Nafarroan apalagoa izan da igoera: 1,1 puntukoa. Goierrin ere herri gehienetan egin du gora alokairuak.
Alokairuen prezioak ere etengabe egin du gora. 5.000 biztanletik gorako herrietako datuak ditugu. Bilakaera argia da:
Hala ere, Goierriko alokairu errentak, Gipuzkoako eta Hegoaldeko bataz bestekoaren azpitik daude. Adituek diotenez, gure diru-sarreren %30 bideratu beharko genuke, gehienez, etxebizitza ordaintzera. Azpiko kalkulagailuan konprobatu dezakezu zure diru-sarrerekin zenbateko alokairua ordaindu dezakezun gehienez.
Kalkula ezazu zein alokairu ordaindu dezakezun
Ordaindu dezakezu: 0 €
Salerosketek ez dute 2007ko maila berreskuratu
2007 inguruan jo zuen goia etxebizitzen boomak. Orduantxe saldu ziren etxe gehien, eta ondorengo krisialdian sekulako beherakada izan zen salerosketetan. 2013 urtea zen hura. Horren ondotik operazio kopurua errekuperatzen joan bada ere, leku gehienetan ez da 2007ko maila berreskuratu. Goierrin bada salbuespenen bat: Idiazabal, esaterako.
Salerosketa horiek etxe berrienak edota bigarren eskukoenak diren, egiten diren etxe berrien promozioen araberakoa izan ohi da. Hala, urtez urte Goierrin aldaketa dezente antzeman daitezke. Hala ere, orokorrean esan daiteke 2007 urtean etxe berri gehiago saldu zirela.
2007ra arte, banaketa ia 50/50 zen etxebizitza berrien eta bigarren eskukoen artean. Euskadin eta Estatuan, etxebizitzen salerosketaren ia erdia eraikuntza berrikoa zen (% 44,8 eta % 49,3), eta Nafarroan, berriz, % 60,3ra heltzen zen. 2008-2013 aldian izandako krisiak eraikuntzaren sektorea geldiarazi zuen, eta, batez ere, etxebizitza berrien eraikuntza.
2023an, etxebizitzen salerosketaren % 86 (Euskadi), % 74 (Nafarroa) eta % 91 (Estatua) bigarren eskukoak dira. Segmentu horrek argi eta garbi gora egin du aztertutako hiru eremuetan (+30,5 puntu, +34,1 puntu eta +39,9 puntu, 2007arekiko). Etxebizitza berriaren kaltetan, besterik gabe, ez dagoelako (eraikitzeari utzi zitzaion): merkatuan eskuragarri dagoena xurgatzen da.
Babes ofizialeko etxerik ez herri txikietan
Orokorrean, etxebizitza libreak izaten dira saldutakoen gehiengoa. Babes ofizialeko sustapenak mugatuak izan ohi dira. Herri txikietan, gainera, are mugatuagoak izaten dira. Lortu ditugun datuak 2007, 2013 eta 2023 urteetakoak dira. Urte hauetan babes ofizialeko etxeren bat saldu/erosi ziren herriak txertatu ditugu azpiko grafikoetan. Orokorrean esan daiteke krisialdiaren aurretik, 2007an, babes ofizialeko etxebizitza gehiago egin zirela. Baina bada salbuespen garrantzitsu bat: Ordizia. Hemen, 2013 urtean, krisialdian bete-betean murgilduta geundela, saldutako etxebizitza guztien ia %60 babestutakoak izan ziren: San Joan auzoa eraikitzen ari ziren.
Goierri, m²-ko prezio baxuenetarikoa duen eskualdea
Prezioei dagokienez, 2007n jo zuten goia. Ondoren, 2013ko beheraldi indartsuaren ondoren, pixkanaka errekuperatzen joan dira. Orokorrean, ez prezioek ez dute 2007ko maila gainditu baina badira salbuespenak eta tartean dago Goierri. Hala ere, gure eskualdea EAE mailan m²-ko prezio baxuena duten eskualdeen artean dago, Arabako Errioxaren atzetik. Nafarroako batez besteko prezioa ere Goierrikoaren azpitik dago. Hala ere, ditugun datuak Eusko Jaurlaritzak zehaztutako eremu funtzionalen araberakoa da eta Goierriko eremu funtzionalean sartzen dira Legazpi, Urretxu, Zumarraga, Ezkio eta Itsaso ere.
